Mniej więcej trzydzieści do czterdziestu procent przypadków niepłodności u kobiet zdarza się z przyczyn hormonalnych. Hormony regulują wiele procesów w organizmie, regulują one na przykład działanie jajników oraz są odpowiedzialne za utrzymanie ciąży. Zaburzenia hormonalne mogą być wynikiem hiperprolaktynemii, czyli wysokiego stężenia prolaktyny, która zahamowuje owulację oraz zmniejszenia wydzielanie progesteronu, żeńskiego hormonu płciowego, pomagającego w zagnieżdżaniu się zapłodnionej komórki jajowej. Istnieje również zaburzenie fazy luteralnej, a więc drugiej fazy cyklu miesiączkowego. Poziom progesteronu w tej sytuacji znacznie się zmniejsza, jak również ciałko żółte, czyli przekształcony pęcherzyk jajnikowy działa nieprawidłowo. Za nieprawidłową produkcję hormonów odpowiadają choroby tarczycy lub jajników. Zespół policystycznych jajników występuje gdy w nadmiarze produkowane są przez jajniki hormony męskie. W wyniku takiego procesu pęcherzyki nie dojrzewają, na jajnikach natomiast zaczynają się pojawiać torbiele lub cysty. Choroby tarczycy mogą wywoływać zaburzenia miesiączkowania i płodności. Tarczyca jest organem odpowiedzialnym za bardzo wiele procesów w organizmie. Jej rozregulowanie, czyli nadczynność lub niedoczynność, może mieć nawet poważne konsekwencje dla organizmu.
Dolegliwości okresu przekwitania
Klimakterium i następująca po nim menopauza pojawiają się, gdy przysadka mózgowa zmniejsza swoją aktywność. W konsekwencji jajniki przestają uwalniać jajeczka, co sprawia, że kobieta staje się bezpłodna. Z okresem przekwitania związanych jest szereg uciążliwych objawów.
Należy odnotować, że słowem menopauza określa się ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Jest to próg, który wyznacza okres ostatniej menstruacji, po jakim w przeciągu roku nie wystąpiła kolejna miesiączka. W przypadku, gdyby po roku lub dłuższym okresie miesiączka powróciła, należy niezwłocznie udać się do ginekologa, gdyż może oznaczać to problemy hormonalne oraz być symptomem wielu poważnych chorób.
Sam okres przekwitania przypada nawet na kilka lat przed menopauzą. Podczas klimakterium jajniki stopniowo zmniejszają wydzielanie estrogenów. Przekwitanie nie kończy się wraz z ostatnią miesiączką a może trwać jeszcze nawet przez 5 lat po niej. Podczas tego okresu miesiączki stają się nieregularne, ale bardziej obfite. Błona śluzowa macicy staje się grubsza. Częściej pojawiają się również cykle bezowulacyjne.
Problemy hormonalne u kobiet
Problemy hormonalne u kobiet bywają traktowane jako coś, z czym należy się liczyć oraz jako coś, na co my sami nie mamy wpływu. Tymczasem mają one zróżnicowane przyczyny, a tym samym także walka z nimi może przebiegać na wiele sposobów.
W wielu przypadkach, za problemy hormonalne odpowiadają przede wszystkim predyspozycje genetyczne. Tak jest choćby w odniesieniu do problemów generowanych przez tarczycę, które bardzo często są dziedziczne. Mamy też coraz więcej dowodów na to, że hormony są uzależnione od poziomu stresu oraz problemów emocjonalnych, nasz styl życia nie pozostaje więc bez wpływu na niedobór i nadmiar kolejnych z nich. Okazuje się, że pewne znaczenie ma również stosowana przez nas dieta, a konkretnie – charakterystyczna dla wielu kobiet oporność na insulinę.
Najbardziej typowymi zaburzeniami hormonalnymi są nadczynność oraz niedoczynność tarczycy, problematyczna może być jednak również nierównowaga estrogenu oraz nadmierna produkcja kortyzolu. Ignorowane zaburzenia hormonalne mają wpływ nie tylko na jakość kobiecego życia, ale i na ogólny stan zdrowia.
Co to jest menopauza?
Menopauza to naturalny proces biologiczny, przez który przechodzą wszystkie kobiety. Fachowo termin ten odnosi się do ostatniej miesiączki w życiu. Okres prowadzący do tego zjawiska oraz kolejny etap po nim lekarze łączą w jeden termin – czyli tzw. przekwitanie (inaczej klimakterium).
Kobiety przestają miesiączkować ze względu na przysadkę mózgową, która zwalnia tempo produkcji hormonów odpowiedzialnych za owulację. Jajniki przestają produkować jajeczka i kobieta nie jest w stanie zajść w ciążę. Z procesem tym, co wydaje się oczywiste, łączy się także zaniechanie wzrostu błony śluzowej macicy. Nie musi ona złuszczać się co miesiąc, zatem nie pojawiają się żadne objawy miesiączkowania. Początkowo przekwitanie objawia się delikatnie. Kobieta zauważa pewnego rodzaju zaburzenia w cyklu miesiączkowym. Po pewnym czasie miesiączki już w ogóle się nie pojawiają.
Menopauza u kobiet w Polsce najczęściej powstaje ok. 50 roku życia. Jest to jednak tylko średnia arytmetyczna – przekwitanie może rozpocząć się nawet tuż po 40 urodzinach lub nawet po 60. Co ważne, objawy klimakterium pojawiają się na parę lat przed całkowitym zatrzymaniem miesiączkowania. Dzieje się tak, ponieważ produkcja hormonów kobiecych jest wygaszana stopniowo.